A'oga o lo'o i Fa'alavelave - E Fa'apefea ona Avea Tekinolosi ma Vaega ole Fofo?

0
3159
A'oga o lo'o i Fa'alavelave - E Fa'apefea ona Avea Tekinolosi ma Vaega ole Fofo?
A'oga o lo'o i Fa'alavelave - E Fa'apefea ona Avea Tekinolosi ma Vaega ole Fofo?

E pei ona e iloa uma, o le faʻaaogaina o tekinolosi ua faʻateleina i lea aso ma lea aso i aʻoga aʻoga.

I nai tausaga a sau, o loʻo matauina e mafai ona vaʻaia tekinolosi i soʻo se mea i totonu o faʻalapotopotoga. Fai mai foi le toatele o tagata atamamai o le faaaogaina o tekinolosi i aoga ma iunivesite o le a suia atoa ai le faiga o aoaoga a Amerika.

Se'i fai se fa'ata'ita'iga i'i o le fa'atagaina o tamaiti a'oga e fa'aoga se fa'ailoga fa'asaienisi i totonu o le vasega e manatu ose auala sili. Le mea lea e fa'atopetope ai e tamaiti a'oga, pei o le liliu mai i fa'atatauga fa'asaienisi. 

Tekinolosi i Vaega Eseese

O lo'o i ai tekinolosi fa'aa'oa'oga eseese, lea o le a tumau ai iinei mo le lelei po'o le leaga o a'oa'oga. E tolu vaega autu e mafai ai e le faʻaogaina o tekinolosi ona faʻaleleia atili le tulaga o aʻoaʻoga. I lenei tusiga, o le a tatou taʻua le faʻaogaina o tekinolosi i vaega eseese o tekinolosi. 

Fua Fa'au'uga a le A'oga Maualuga:

Ua matou matauina le maualuga o le faauuga i Amerika talu mai le 1974. E galulue malosi le au aʻoga e fesoasoani i tamaiti aoga e faʻamaeʻa a latou aʻoga ma sauniuni mo aʻoaʻoga i kolisi.

E le taumate, o le tele o aitalafu e alu i fua fa'au'uga manuia i totonu o le atunu'u. Ae o loʻo i ai le tele o faʻaleleia atili e manaʻomia, ma e leai se masalosalo e tatau ona viia tekinolosi. E mafua ona o tekinolosi e pei o meafaigaluega numera o loʻo faʻaogaina i soo se mea.

E fiafia tamaiti a'oga ma faia'oga e fa'aoga meafaigaluega e pei o se su'esu'ega fa'asaienisi ona e fa'aliliu so'o se numera i lona fa'amatalaga fa'asaienisi, fa'ainisinia, ma fa'ailoga tesi.

E mafai ona e fa'apea o le fa'aogaina o meafaigaluega fa'akomepiuta e pei o tekinolosi e mafai ona fa'afaigofie ai fa'atatau lu'itau e pei o le fa'agasologa o le tusi lesona. 

Fai mai tagata popoto e mana'omia le tele o mafua'aga e fa'aa'oa'o ai a'oa'oga ona o lo'o ofoina atu isi metotia a'oa'oga mo tagata o lo'o tauivi ma a'oa'oga masani. Mo na tamaiti a'oga, o le fa'aogaina o le fa'asaienisi fa'aliliuga fa'aliliu mea faigaluega e sili ona lelei i so'o se taimi latou te manana'o ai e fa'aliliu numera i la latou fomu masani.

O se tasi o faʻamanuiaga o le faʻaaogaina o tekinolosi i totonu o aʻoga aua e mafai ona faʻatalanoaina le tele o atamai. Ma o lo'o ofoina atu ai fo'i ni a'oa'oga moni mo tamaiti a'oga. 

Tamaiti a'oga e iai mana'oga fa'apitoa:

I le 2011, o tagata matutua e iai manaʻoga faʻapitoa e itiiti a latou aʻoaʻoga nai lo aʻoga maualuga. Afai o nei fuainumera na faʻaaogaina i le faitau aofaʻi lautele, ona mafai lea ona tatou fai atu o le a atiaʻe le faʻaleleia o le aʻoga k-12 e maua ai faʻauʻuga sili atu.

E leai se ita & te'i mo tamaiti aoga e iai manaoga faapitoa, o se mea e tatau ona suia. E sili atu le nofo ai i totonu o aʻoga & faʻaleleia atili i tekinolosi fesoasoani o le ki lea, e mafai ona fesoasoani e faʻaleleia atili le poto masani faʻaaoaoga mo tamaiti aoga e iai manaʻoga faʻapitoa. 

Mo se faʻataʻitaʻiga, faʻatagaina tamaiti aoga e faʻaaoga meafaigaluega numera e pei ole a fa'aliliu tusi fa'asaienisi ose laasaga sili e mafai ona aumaia suiga i le faiga o aoaoga.

O nei meafaigaluega e mafai ona faʻaleleia le poto masani faʻaaoaoga aua e mafai ona latou faʻaliliuina le fa'ailoga fa'asaienisi ile tesimal i totonu ole taimi. O lea e le tatau ona mafatia tamaiti aʻoga i faʻatusatusaga umi & lavelave e ala i le faʻaogaina o se calculator numera. 

Tamaiti A'oga i Taulaga ma le Va'a Ausia A'oga:

O lo'o iai nai fa'ata'ita'iga o lo'o fa'apipi'i i tamaiti a'oga mai a'oga i le taulaga. Nai lo le va'aia o tamaiti a'oga o ni tagata a'oa'o ta'ito'atasi, o le to'atele o tamaiti i le taulaga ma a latou a'oga o lo'o aofia i le vaega o le "mea ua leiloa".

Mo le au toe fuata'i, o mataupu e pei o le tumutumu ma le leaga e masani lava ona matua lofituina. I le 2009 tusiga i le Harvard Political Review, na taʻua ai e le au tusitala Jyoti Jasrasaria & Tiffany Wen tala faʻasolopito e fesoʻotaʻi ma le faʻaogaina o aʻoaʻoga i le taulaga. 

O loʻo taʻua i le tusiga o le toʻatele o tagata latou te faʻaigoaina faʻalapotopotoga i le taulaga o le tele o mafuaʻaga vave e aunoa ma le suʻesuʻeina o mataupu moni. E pei o itu o le faaleleia mo le K-12, o le fuafuaina o tali o tulaga maualuga atu mo tamaiti aoga i totonu o taulaga e sili atu ona faigata. E leai se masalosalo o tekinolosi e aoga mo le faiaoga ma le tamaititi aoga.

E le gata i lea, o loʻo maitauina foi o loʻo faʻaalia pea le faʻaogaina o le K-12 grade. Ae o le tasi itu e faʻamaonia ai o le taimi nei ua sili atu le maualuga o le aʻoaʻoina o tagata taʻitoʻatasi.

Ae paga lea, o le mea moni o le numera e le o se mataupu manaia mo le tele o tamaiti aoga. E to'atele tamaiti a'oga e faigata ma le manaia. O le fa'aogaina o meafaigāluega o le numera e pei o fa'amatalaga fa'asaienisi fa'aliliu mea faigaluega e leai se totogi i lesona o le numera e fa'afiafiaina ai fa'atusatusaga o le numera.