Vasega A'oga Amata e maua fua ile Initaneti

0
3518
Vasega A'oga Amata e maua fua ile Initaneti
Vasega A'oga Amata e maua fua ile Initaneti

I totonu o lenei tusiga, ua matou lisiina nisi o vasega aoga amata e sili ona lelei i luga o le initaneti o loʻo avanoa e faʻaleleia atili ai lou tomai, e avea ai oe ma faiaoga sili atu.

E le gata na matou lisiina nei vasega ae sa matou aofia ai foi se otootoga vave ma le aotelega o mea e faʻamoemoeina i vasega taʻitasi. E le gata ina e maua le poto pe a e suʻesuʻeina soʻo se tasi o nei kosi ae e te mauaina foi se tusi faamaonia e mafai ona e tuʻuina atu i soʻo se mea, ma maua ai e oe le avanoa faʻaopoopo nai lo isi i faʻatalanoaga. E iai fo'i kolisi i luga ole laiga e ofoina A'oga Amata (ECE) ma o loʻo ia i matou le mea sili o loʻo aofia ai i se isi tusitusiga a matou. E mafai ona e mulimuli i le sootaga o loʻo tuʻuina atu i luga e aʻoaʻo ai e uiga i nei kolisi lugalaina.

10 Vasega A'oa'oga Amata e maua fua ile Initaneti

1. Lagolago Ataata o Aoga Manaoga Faapitoa

Umi: 1.5 - 3 itula.

Muamua i la matou lisi o lenei vasega i luga ole laiga e leai se totogi ma e aʻoaʻo ai le faʻafoeina o tamaiti e iai le Autism ma faʻafitauli faʻapena tutusa i totonu o aʻoga.

O le Shadow Support o loʻo faʻamatalaina i totonu o lenei vasega, e aofia ai le lagolago taʻitoʻatasi mo tamaiti e iai faʻafitauli tau atinaʻe e fesoasoani ia i latou e atiaʻe tomai faʻaagafesootai, amio ma aʻoaʻoga.

O le a e a'oa'oina i lenei vasega, mea faigaluega talafeagai ma metotia e mana'omia e tu'uina atu ai le lagolago paolo ma fesoasoani ia te oe e malamalama ai i le mana'omia o faiga fa'aa'oa'oga fa'atasi.

O lenei vasega e amata i le fa'amalamalamaina o faiga fa'aa'oa'oga fa'atasi ma fa'amautuina le mana'oga mo nei faiga. A maeʻa lenei, e aofia ai uiga o tamaiti autistic e faʻaeseese ai i latou mai a latou neurotypical counterparts ma faʻamatalaina le aʻoaʻoga o le i ai o ia faʻafitauli.

2. Folasaga i le Aʻoaʻoga Faʻagasologa mo Faiaʻoga ma Faiaʻoga

Umi: 1.5 - 3 itula.

Lenei fua i luga ole laiga Fa'atomuaga i le A'oa'oga Fa'agasolo mo Faiaoga ma Faia'oga o le a a'oa'oina oe ile fa'ataunu'uina lelei o lau matafaioi fa'aaoaoga e ala ile fa'aogaina o metotia fa'afaiaoga e fa'avae i le fa'agasologa o a'oa'oga.

O le a e va'ai i se auivi mo le fuafuaina, fatuina, ma le tu'uina atu o lesona aoga ma le su'esu'eina o le a'oa'oina o se tamaititi, fa'apea fo'i ma le talitonuga a Piaget o le atina'eina o le mafaufau ma le Bloom's Taxonomy of Learning. A'o e a'oa'oina lenei a'oa'oga, o le a fa'afeiloa'i oe i le tosoina o a'oa'oga tetele, o amio ma le fa'atupu.

O lenei a'oa'oga fa'aa'oa'oga fa'aa'oa'oga o le a talanoa fo'i e uiga i sao i faiga fa'aa'oa'oga na faia e John Dewey ma Lev Vygotsky i le tele o isi.

3. A'oa'oga Tete'e i le Fa'amata'u

Umi: 4 - 5 itula.

I totonu o lenei vasega, o le a tuʻuina atu faʻamatalaga aoga ma meafaigaluega faʻavae mo matua ma faiaoga e foia ai le faʻalavelave.

A'o e fa'aauau i lenei vasega, o le a e malamalama pe aisea e taua tele ai ma iloa ai e mana'omia e tamaiti uma o lo'o a'afia ai le fesoasoani - o i latou o lo'o sauaina ma i latou e saua. O le a e a'oa'o fo'i e uiga i le fa'amata'u i luga ole laiga ma tulafono talafeagai e aofia ai.

I lenei vasega, o le a e aʻoaʻoina ai le auala e puipuia ai tamaiti mai le masalosalo ma le mafatia i le tulaga o faʻalavelave faʻaleagaina.

O le a le mea e tupu i le tamaititi o loʻo faʻamalosi pe faʻafefe ma e faʻafefea ona aafia ai i latou? E fa'afefea ona e iloa o se tamaititi o se fa'atauvalea ma e fa'afefea ona tatou fo'ia lenei fa'afitauli? O fesili nei ma isi o le a talanoaina i lenei vasega.

Ole a'oa'oga lea ole a fa'ailoa atu ia te oe le tele o faiga fa'amata'u ia e faia i aoga tulagalua ma a'oga maualuluga. O le a e aʻoaʻoina foʻi e uiga i le talafeagai ma aʻafiaga o le faʻamalosi ma le cyber-bullying. Ina ia iloa le faʻafitauli o le faʻamalosi, o le a e aʻoaʻoina e uiga i uiga o se faʻalavelave ina ia mafai ai ona e foia lenei faʻafitauli pe a oʻo mai.

4. A'oa'oga Montessori - Manatu Fa'avae & Mataupu Faavae

Umi: 1.5 - 3 itula.

Ole tasi lea o vasega a'oa'oga amata fua i luga ole laiga ma e fa'aautu ile Montessori Teaching, fa'amalamalamaina ai tamaiti a'oga i manatu fa'avae ma tala fa'asolopito o a'oa'oga amata (ECE).

Maria Montessori ma ana matauga aga'i i amioga a'oa'oga a tamaiti, fa'atasi ai ma vaega eseese o le Montessori A'oa'oga o le a 'auai i ai. O lo'o fa'amatala fo'i e lenei vasega le sao o le si'osi'omaga mo le a'oa'oina o le si'osi'omaga.

O le a'oa'oina o lenei vasega a'oa'oga amata fua i luga o le initaneti, o le a fesoasoani ia te oe e fa'atupu lou fiafia i le a'oa'o atu a Montessori, aua o lo'o taula'i atu i le manatu o a'oa'oga a Montessori ma mata'upu a Maria Montessori ile tamaitiiti ma a latou amio a'oa'oina.

I totonu foi o lenei vasega, o le ae aʻoaʻoina ai faʻavae ma vaega ole aʻoaʻoga Montessori. O lenei vasega e lelei mo tagata amata.

5. Aoaoina ole ESL ile fa'aogaina o Ta'aloga ma Gaoioiga

Umi: 1.5 – 3 itula.

O lenei vasega e leai se totogi i luga ole laiga ua mamanuina e fesoasoani ai i faiaoga ole Gagana Lua ole Gagana Peretania (ESL) i le kelope e saili auala e sili atu ona fiafia ma malie e aoao ai e ala i taaloga ma gaoioiga fegalegaleai. Talu ai ona o le pa'u o le gagana e fa'atupula'ia ai le tele o fa'afitauli i le mafai e se tasi ona fa'afeso'ota'i ma fa'aalia o ia, o le a fesoasoani lenei vasega ia te oe e fa'afiafia ma fa'agaioi au tamaiti i lau fuafuaga fa'aaoaoga.

E eseese uiga ma sitaili a'oa'oga a tamaiti, o lou tiute la ole faia'oga ole Gagana Fa'aPeretania (ESL) ole mata'ituina nei sitaili a'oa'oga.

O lenei vasega o le a tu'uina atu ia te oe se aotelega lautele o le tu'ufa'atasia o ta'aloga o se vaega taua o le fa'agasologa o le a'oa'oina mo tamaiti laiti ma matutua atu.

A e tu'ufa'atasia ta'aloga i le vasega, o le a fesoasoani i le toe fa'atupuina o le si'osi'omaga a'oa'oga amata lea e fa'aogaina e nei tamaiti e atia'e ai la latou gagana muamua.

I totonu o lenei vasega, o le a e maua ai le malamalama o sitaili aʻoaʻoga muamua e tolu ma pe faʻapefea ona faʻaogaina lenei malamalama e matau, malamalama ma aʻoaʻo ai au tamaiti aoga.

6. Fa'atonuga o le mafaufau - Lagona ma Atina'e

Umi: 4 - 5 itula.

I totonu o lenei vasega, o le a mafai ona e suʻesuʻeina e uiga i metotia o loʻo aʻafia ai i le gaioiga o le mafaufau o lagona ma le atinaʻe.

O le a'oa'oina o le fa'auigaga fa'aa'oa'oga o lagona ma ituaiga o lagona, ma talanoaina le neuroscience o le mafaufau, lea e maua ai se isi auala e malamalama ai i le sao o mea fa'alagona i le fa'amasinoga ma le faia o fa'ai'uga o le a fa'atautaia fo'i.

O lenei vasega e leai se totogi o le a faʻalolotoina lou malamalama i le gaioiga o le mafaufau o lagona ma le atinaʻe. O le a e su'esu'eina le manatu ole Easterbrook fa'apea fo'i ma auala fa'agaioiga e mana'omia ma le atina'eina o agafesootai. O le a fa'ailoa muamua atu ia te oe le fa'auigaina o 'lagona' ma vaega 'ese'ese o le atina'eina o le fa'atamatama.

7. Fa'agaioiina o le Mafaufau ma le Mauaina o le Gagana

Umi: 4 - 5 itula.

I lenei vasega a'oa'oga amata fua i luga o le initaneti, o le a e a'oa'o ai e uiga i le fa'agaioiina o le mafaufau ma fa'agasologa o lo'o a'afia i le mauaina o le gagana. O le a mafai ona e su'esu'eina le fa'amatalaga fa'apitoa o le 'gagana o le acquisition' ma le manatu o le 'modularity'.

O se a'oa'oga e ta'ua o le sociative chain theory, lea e ta'u mai ai o se fuaiupu e aofia ai se filifili o le va o upu ta'itasi i totonu, o le a talanoaina foi iinei.

I totonu o lenei vasega e leai se totogi, o le ae suʻesuʻeina vaega eseese i le atinaʻeina o psycholinguistics, faʻapea foʻi ma le upu superiority effect (WSE). E muamua fa'ailoa atu ia te oe le fa'auigaina o le 'gagana' ma le 'ese'ese gagana o lo'o iai.

O le a e aʻoaʻoina foʻi e uiga i le dyslexia, o le taimi lea e iai se faʻafitauli o se tasi i le faitau, e ui lava o lena tagata atonu o le mafaufau ma le amio masani ma sa i ai aʻoaʻoga talafeagai ma avanoa e faataitai ai le faitau. I lenei vasega o le a e suʻesuʻe ai foʻi, malamalama i le gagana ma faʻagasologa o le mafaufau i isi.

8. Malamalama i le Poto ma Ata i le Faʻasologa o Faʻamatalaga

Umi: 4 - 5 itula.

I lenei vasega i luga ole laiga e leai se totogi, o le a e aʻoaʻoina ai e uiga i le Cognitive Processing ma manatu ma faiga e aofia ai i le Poto ma Ata.

O le a e a'oa'oina le fa'auigaina ole fa'amanino fa'amanino ma auala 'ese'ese ile fa'avasegaga. O faʻataʻitaʻiga o le mafaufau, lea e faʻatatau i le mafai ona toe faʻafoʻisia le lalolagi faʻapitoa i le leai o ni faʻamalosi tino, o le a aʻoaʻoina i se auala tulaga ese. O lenei vasega fa'apitoa o le a fesoasoani e fa'ateleina lou Malamalama ma Fa'atusa i tomai Fa'atino Fa'atonu.

I lenei vasega, o le ae suʻesuʻeina le semantic Network Approach, faʻapea foʻi ma le Freedman Experiment Procedure ma Cognitive faafanua. O le a faʻafeiloaʻi oe i le amataga o lenei vasega ile faʻamatalaga ole Connectionism ma le auala eseʻese i le faʻavasegaina.

O le isi mea e te aʻoaʻoina o le Collins ma Loftus Model ma Schemas. O lenei kosi e fetaui mo tamaiti aʻoga faʻaagafesootai poʻo polofesa i Humanities.

9. Malamalama i Tamaiti Aoga Atinaʻe ma Eseesega

Umi: 1.5 - 3 itula

O lenei vasega a'oa'oga mo le Atina'eina o Tamaiti A'oga i luga ole laiga ma le Eseesega o le a tu'uina atu ai ia te oe se malamalamaga mautu i mea taua tau atina'e e aofia i le tuputupu a'e o tamaiti a'oga. Ina ia avea ma se faiaoga lelei, e tatau i se tasi ona i ai se malamalama lelei i le atinaʻeina o tamaiti aʻoga faʻapea foʻi, i le eseesega o tamaiti aʻoga. Faatasi ai ma lenei kosi, o le ae mauaina se malamalama loloto i le tino, mafaufau, agafesootai, ma le amio mama o tamaiti aoga, lea e mafai ona e faataitaia ai.

I totonu o lenei vasega, o le ae suʻesuʻeina faʻataʻitaʻiga eseese o atinaʻe, faʻapea foʻi ma suiga o le tino ma le tino e tupu i lenei laasaga.

O le a e a'oa'oina le maualuga ma le mamafa i le tuputupu a'e o le tamaititi aoga, o mea e mafua ai le lapo'a ma le taua o le atina'eina o tomai tau afi i tamaiti laiti.

I totonu foi o lenei vasega, O le a e suʻesuʻeina le faʻataʻitaʻiga e valu a Erikson o le atinaʻeina o agafesootai ma le faʻataʻitaʻiga a Gilligan o le atinaʻeina o amioga i isi. E te va'ava'ai fo'i ile gagana lua, aganu'u ma su'esu'e le aofa'i o le faatofu ma le fa'aopoopo i le a'oa'oina o le gagana lua.

10. Tete'a o Matua – A'afiaga mo le A'oga

Umi: 1.5 - 3 itula

O lenei vasega o le a aʻoaʻoina oe e uiga i aʻafiaga o le teteʻa o matua mo le aufaigaluega aʻoga a le tamaititi, ma o le a faʻamalamalamaina le matafaioi, matafaioi a le aʻoga a le tamaititi pe a mavae le teteʻa o matua. O le a aʻoaʻoina ai foʻi oe e uiga i le teteʻa o matua, aia tatau a matua, feeseeseaiga ma faamasinoga, tamaiti i le tausiga, fesoʻotaʻiga aʻoga, manaʻoga o le aoina o aʻoga e tusa ai ma tulaga faʻamatua, ma isi mea.

O le a fa'afeiloa'i oe i lenei vasega e ala i le fa'auigaina o le tausiga ma le tiute fo'i o le leoleo, o le tausia lelei lea o le tamaititi. A maeʻa lenei, o le a e vaʻavaʻai i le tulaga faʻamatua ma fesoʻotaʻiga aʻoga. A mae'a lenei vasega, o le a e maua ai se malamalamaga sili atu i le matafaioi a le a'oga mo le aoina o maliega ma feso'ota'iga mana'oga, e fa'atatau i le tulaga fa'amatua.

I le fa'ai'uga, o nei vasega a'oa'oga amata fua i luga o le initaneti o lo'o lisi atu i luga ua saunia mo lou a'oa'oina ma fa'amoemoe e fa'ateleina lou poto masani ma mafai ai ona e a'oa'oina fanau laiti. E mafai foi ona e maua se tikeri i aoga amata ma e na'o matou fa'amatalaga e te mana'omia. Na'o le kiliki i luga ole so'oga o lo'o tu'uina atu i luga ma a'oa'o atili e uiga ile ECE.