Amakhono okuxhumana ngamazwi abalulekile kuzo zonke izici zempilo yethu. Lawa makhono abaluleke kakhulu kukho kokubili impilo yakho yomuntu siqu kanye neyomsebenzi. Eqinisweni, cishe yonke imisebenzi idinga amakhono aqinile okuxhumana ngamazwi.
Abafundi abanamakhono aqinile okuxhumana ngamazwi baziswa kakhulu ngabaqashi. Ngokusho kwe Usizo Lukazwelonke Lwamakolishi Nabaqashi (NACE), U-69.6% wabaqashi ufuna abantu abazongenela ukhetho babe namakhono aqinile okuxhumana ngamazwi.
Ezikoleni, abafundi bangadinga amakhono okuxhumana ngamazwi ukuze benze izethulo, babelane ngamaphuzu abo ngesikhathi sezinkulumo, futhi bahlanganyele ezingxoxweni nothisha babo kanye nabanye abafundi. Othisha nabo badinga amakhono okuxhumana ngomlomo ukuze badlulisele ulwazi kubafundi nakozakwabo.
Kulesi sihloko, uzofunda incazelo yokuxhumana ngamazwi, izibonelo zokuxhumana ngamazwi, izinzuzo kanye nobubi bokuxhumana ngamazwi, nezindlela zokuthuthukisa amakhono akho okuxhumana ngamazwi.
Okuqukethwe
Ayini Amakhono Okuxhumana Ngezwi?
Ukuxhumana ngamazwi kuhlanganisa ukusetshenziswa kwamagama ukwabelana ngolwazi nabanye abantu. Nakuba, ukuxhumana ngamazwi kungase kuhlanganise ukusetshenziswa kwamagama abhaliwe.
Amakhono okuxhumana ngamazwi ahlanganisa okungaphezu kwamakhono okukhuluma. Kubandakanya ukuthi wamukela kanjani futhi uthumele imilayezo ngomlomo.
Amanye amakhono okuxhumana asebenzayo ahlanganisa:
- Ukulalela okusebenzayo
- Ukukhuluma ngokucacile nangokufingqiwe
- Ukunikeza impendulo uma kudingeka
- Ukusebenzisa ulimi nephimbo ezifanele
- Ukubona nokuphendula izinkomba ezingakhulumi
- Ukuvumela abantu ukuthi bathathe ngaphandle kokuphazamisa
- Ekhuluma ngokuzethemba.
Izinhlobo Zokuxhumana Ngezwi
Kunezinhlobo ezine eziyinhloko zokuxhumana ngamazwi, ezihlanganisa:
-
Ukuxhumana Kwangaphakathi
Ukuxhumana phakathi komuntu kuwuhlobo lokuxhumana olwenzeka ngaphakathi. Ngamazwi alula, ukuxhumana phakathi komuntu kuhilela ukukhuluma wedwa.
-
Ukuxhumana kwabantu
Ukuxhumana phakathi kwabantu, okwaziwa nangokuthi ukuxhumana nomuntu oyedwa kwenzeka phakathi kwabantu ababili. Kungaba ubuso nobuso, ocingweni noma ngokusebenzisa izinkundla eziku-inthanethi. Kulolu hlobo lokuxhumana, ulwazi lwabelwa abantu ababili.
-
Ukuxhumana Kweqembu Elincane
Ukuxhumana kwamaqembu amancane kwenzeka lapho abantu abangaphezu kwababili babelana ngolwazi. Kulolu hlobo lokuxhumana, wonke umuntu unethuba lokukhuluma nokuxhumana.
-
Ukuxhumana komphakathi
Ukuxhumana nomphakathi kwenzeka lapho umuntu oyedwa (isikhulumi) edlulisela ulwazi eqenjini elikhulu labantu ngesikhathi esisodwa. Kulolu hlobo lokuxhumana, isikhulumi sikhuluma kakhulu, futhi abalaleli banikezwa amathuba okubuza imibuzo.
Yiziphi Izibonelo Zokukhulumisana Ngezwi?
Kunezibonelo ezimbalwa zokuxhumana ngamazwi, empeleni, kuyindlela yokuxhumana esetshenziswa kakhulu.
Ngezansi ezinye izibonelo zokuxhumana ngamazwi:
- Cindezela izingqungquthela
- Imihlangano yebhodi
- Imikhankaso yokhetho
- Izinkulumo zomphakathi
- Ingqungquthela yevidiyo
- Amanothi ezwi
- Izingcingo
- Ukushumayela Emabandleni
- Izimpikiswano
- Ukwethulwa
- Ingxoxo kumafilimu, izinhlelo ze-tv njll
- ukufundwa
- Ukucula
- Izentengiso ze-TV njll.
Izinzuzo Zokuxhumana Ngezwi
Ukuxhumana ngamazwi kunezinzuzo eziningi, ezinye zazo ezihlanganisa:
-
Isiza ekuvezeni imizwa yakho
Ukuxhumana ngamazwi kungenye yezindlela eziphumelela kakhulu zokuziveza. Ungakwazi ukwabelana kalula ngemibono yakho, imicabango, imizwa, nolwazi ngokusebenzisa ukuxhumana ngamazwi.
-
Yonga isikhathi
Ukukhulumisana ngamazwi akudli isikhathi. Ukwabelana ngolwazi ngomlomo konga isikhathi uma kuqhathaniswa nokubhala incwadi noma i-imeyili.
-
Inikeza impendulo esheshayo
Ukuxhumana ngamazwi kungenza impendulo esheshayo, ngokungafani nokuxhumana okubhaliwe. Ngesikhathi sezethulo noma imihlangano, ungabuza imibuzo futhi uthole izimpendulo ezisheshayo.
-
Kubiza kancane
Ukuxhumana ngamazwi kungenye yezindlela ezishibhe kakhulu zokuxhumana. Ungakwazi kalula ukuba nengxoxo yobuso nobuso nozakwenu ngaphandle kokuchitha ngisho indibilishi.
-
Kuyimfihlo kakhulu
Ulwazi olwabiwe ngomlomo lungagcinwa njengemfihlo, ngaphandle uma lurekhodiwe.
Isibonelo, ungahlebela endlebeni yomunye kalula futhi umuntu oseduze kwakhe ngeke alwazi ulwazi owabelane ngalo.
Ububi bokuxhumana ngamazwi
Ukuxhumana ngamazwi kunezinzuzo eziningi kodwa futhi kunemikhawulo embalwa. Nansi imikhawulo yokuxhumana ngamazwi:
-
Ingabangela imigoqo yolimi
Izithiyo zolimi zingenzeka uma ukhuluma nomuntu ongaluqondi ulimi lwakho.
Ukuxhumana ngamazwi ngeke kusetshenziswe uma ukhuluma nomuntu ongaluqondi ulimi lwakho, ngaphandle kwalokho, kuzodala umgoqo wolimi.
-
Ukugcinwa okungalungile
Izithameli zakho zingase zingakwazi ukugcina ulwazi oludluliswa ngamazwi akhulunywayo isikhathi eside.
-
Ayinikezi irekhodi elingunaphakade
Ukuxhumana ngamazwi akunikezeli amarekhodi ukuze asetshenziswe esikhathini esizayo ngaphandle uma erekhodiwe. Ngeke isetshenziswe njengobufakazi emacaleni omthetho.
-
Ingaphazanyiswa kalula
Umsindo nezinye izinhlobo zokuphazamiseka kungahlanekezela kalula ukukhulumisana ngamazwi.
Ngokwesibonelo, phakathi nokwethulwa, ifoni yomunye ingakhala futhi umsindo wocingo ungenza kube nzima ukuzwa isipikha.
-
Ayifanele imilayezo emide
Ukuxhumana ngamazwi akufanelekile ukudlulisa imiyalezo emide. Izinkulumo ezinde zidla isikhathi esiningi futhi zingase zingakhiqizi izikhathi eziningi.
Izithameli zakho zingalahlekelwa kalula isithakazelo ngaphambi kokuphela kwenkulumo.
-
Ayilungele ukuxhumana nabantu abakude
Ukuxhumana ngamazwi akufanelekile ukudlulisa imiyalezo kubantu abakude nawe. Sebenzisa ukuxhumana okubhaliwe ukuze udlulisele imiyalezo kubantu abakude.
Amathiphu Okuthuthukisa Ukukhulumisana Ngezwi Okuphumelelayo
Ukukhulumisana ngamazwi kusetshenziswa cishe kuyo yonke imikhakha yempilo. Ngakho-ke, kubalulekile ukuba namakhono okuxhumana asebenzayo.
Ngezansi amathiphu okuthuthukisa amakhono okuxhumana ngamazwi asebenzayo:
- Yilungele
- Cabanga ngezilaleli zakho
- Cacisa futhi ube mfushane
- Qaphela ulimi lwakho lomzimba
- Khuluma ngokuzethemba
- Qaphela ithoni yakho
- Prakthiza ukulalela ngokugcwele
- Cabanga ngaphambi kokuba ukhulume
- Gwema ukusebenzisa amagama okugcwalisa
- Practice.
1. Zilungiselele
Ngaphambi kwanoma iyiphi inkulumo, ingxoxo, noma isethulo, qiniseka ukuthi usiqonda ngokugcwele isihloko ozokhuluma ngaso. Ukuqonda isihloko kuzokusiza uthuthukise indlela okhuluma ngayo ngesihloko.
Ungacwaninga isihloko, ubhale phansi eminye imibono, futhi uhlole ukuthi imibono iyahambisana yini nesihloko.
2. Cabangela izilaleli zakho
Ukuze uxhumane ngempumelelo, kufanele ugcine izethameli zakho engqondweni futhi uzibeke endaweni yazo.
Ungakwazi ukuqonda izithameli zakho ngokucabangela izici ezilandelayo:
- Izidingo zabalaleli bakho
- Izinga labo lolwazi nolwazi
- Iphimbo elifanele izethameli zakho.
Ukuqonda izethameli zakho kuzokusiza ukuthi udlulisele imilayezo kubo ngendlela elula kakhulu.
3. Cacisa futhi ucace
Lapho ukhuluma ngamazwi, umyalezo wakho kufanele ucace futhi ube mfushane. Izithameli zakho kufanele zikwazi ukuqonda umlayezo wakho futhi ziphendule ngokufanele.
Kufanele uthole indlela yokwethula ulwazi lwakho ngamagama ambalwa. Gwema ukusetshenziswa kwamagama ayinkimbinkimbi futhi ungangezi ulwazi olungabalulekile enkulumweni yakho.
4. Qaphela ulimi lwakho lomzimba
Ngokomthetho wokuxhumana ka-Albert Mehrabian othi 7-38-55, u-7% wokuxhumana wenziwa ngamagama akhulunywayo, u-38% wenziwa ngezwi nezwi, kanti u-55% osele wenzeka ngomzimba esiwusebenzisayo.
Inkulumo yakho yomzimba ingaba nomthelela omubi noma omuhle ekukhulumeni kwakho.
Noma nini lapho usengxoxweni noma wethula izethameli eziningi, yenza lokhu okulandelayo:
- Gcina ukubheka ngamehlo kanye nokuma okuhle
- Gwema ukuphambanisa izingalo noma imilenze
- Khululeka; ungaqinisi umzimba wakho.
Kufanele futhi unake ulimi lomzimba lwezithameli zakho. Ulimi lomzimba njengokubheka phansi, ukusonga izingalo njll kubonisa ukuntula isithakazelo. Uma usuqaphele lezi zilimi zomzimba thola indlela yokunonga inkulumo yakho.
5. Khuluma ngokuzethemba
Kuyadingeka ukukhombisa ukuzethemba ngenkathi ukhuluma. Kufanele uqiniseke ngomlayezo ozowaba.
Uma uzwakala sengathi awukholelwa emyalezweni wakho, izethameli zakho nazo ngeke zikholwe.
Ungakha ukuzethemba ngokulungiselela ngaphambi kokuba uhlanganyele ezingxoxweni, ezethulweni, noma ezinkulumweni. Okufanele ukwenze ukugqamisa amaphuzu asemqoka ofuna ukukhuluma ngawo.
6. Qaphela iphimbo lakho
Iphimbo liyisici esibalulekile ekuxhumaneni ngomlomo, iphimbo lakho lingathinta indlela izethameli zakho ezihumusha ngayo umlayezo wakho.
Kufanele ugweme ukusebenzisa i-monotone noma ithoni eyisicaba. I-monotone noma ithoni eyisicaba ikhombisa ukuntula intshisekelo futhi ingakwenza ulahlekelwe ukunaka kwezithameli zakho.
Esikhundleni salokho, sebenzisa ithoni enobungane ehlanganiswe nokumomotheka ebusweni bakho, lokhu kuzokusiza ukuthi udale umbono omuhle futhi unciphise ukuchazwa okungalungile.
7. Zijwayeze ukulalela ngokucophelela
Ukulalela ngentshiseko kuyingxenye ebalulekile yokuxhumana ngamazwi. Uma ungumlaleli okhuthele, uzoba isikhulumi esihle.
Kunoma yiluphi uhlobo lokuxhumana ngamazwi, okuhlanganisa nokuxhumana nomphakathi, akufanele kube nguwe wedwa umuntu okhulumayo. Izilaleli zakho kufanele zikwazi ukubuza imibuzo.
Ukuze ube isilaleli esikhuthele, yenza lokhu okulandelayo:
- Gwema ukugxumela esiphethweni
- Ungaphazamisi
- Naka ngokugcwele
- Nikeza impendulo
- Gwema noma yiluphi uhlobo lokuphazamiseka.
8. Cabanga ngaphambi kokuba ukhulume
Amagama akhulunyiwe awakwazi ukubuyiselwa emuva noma ukulungiswa, yingakho kuhle ukuthi ucabange ngaphambi kokuthi ukhulume.
Noma nini lapho izethameli zakho zibuza imibuzo, kufanele uthathe isikhathi sakho ucabange ngaphambi kokuba uphendule. Udinga ukuqiniseka ukuthi impendulo yakho inembile futhi ihlelwe ngesitatimende esicacile nesifushane.
9. Gwema ukusebenzisa amagama okugcwalisa
Ngesikhathi sezethulo noma izinkulumo zomphakathi, gwema amagama agcwalisayo anjengokuthi “um,” “ah,” “like,” “yebo,” “so” njll Amagama okugcwalisa amagama amafushane angasho lutho, imishwana, noma imisindo eyenza ikhefu enkulumweni.
Amagama amaningi kakhulu angenza ulahlekelwe ukunaka kwezithameli zakho. Izilaleli zakho zingase zicabange ukuthi awuyazi into okhuluma ngayo. Esikhundleni sokusebenzisa amagama okugcwalisa cabanga ukuthatha umoya ojulile.
I-10. Hlanganisa
Wonke amakhono adinga ukuzijwayeza, kuhlanganise namakhono okuxhumana. Sebenzisa wonke amathiphu angu-9 ezingxoxweni zakho zansuku zonke ukuze uthuthukise amakhono akho okuxhumana ngamazwi.
Ungakwazi ukuzijayeza phambi kwesibuko, noma phambi komndeni wakho nabangane. Babuze ukuthi bacabangani ngokusebenza kwakho.
Siphakamisa futhi:
- Okuphezulu Okuyi-10 Okubalulekile Kwamakhono Okubhala
- Amakhono Okuxhumana Okubhaliwe: Umhlahlandlela Ophelele
- Okuphezulu Okuyi-10 Okubalulekile Kokubhala Indatshana
- 2022 Ishadi Lomphumela we-GMAT: Konke Okufanele Ukwazi & Amathiphu Okusebenzisa Alula
- I-MBA Online Student's Guide.
Isiphetho
Ukuxhumana ngamazwi kungenye yezindlela ezisetshenziswa kakhulu zokuxhumana, ikakhulukazi ezindaweni ezingakahleleki. Kubuye kubhekwe njengendlela endala kakhulu yokuxhumana.
Ngaphandle kwama-GPA aphezulu, Abaqashi bakhangwa ngamakhono okuxhumana ngamazwi. Ngaphandle kwamakhono okuxhumana abhaliwe, amakhono okuxhumana ngamazwi aphakathi kwamakhono okuxhumana abalulekile okufanele afakwe ku-CV yakho noma ku-Resume.
Manje sesifike ekupheleni kwalesi sihloko, ingabe usitholile lesi sihloko siwusizo? Bekuwumzamo omkhulu. Sazise imicabango yakho esigabeni sokuphawula esingezansi.