Mempunyai kemahiran komunikasi bukan lisan yang kuat adalah penting untuk komunikasi yang berkesan. Secara kerap, isyarat bukan lisan digunakan secara tidak sedar dan sedar untuk menyampaikan mesej.
Komunikasi bukan lisan boleh digunakan untuk menyampaikan lebih banyak maklumat daripada kaedah komunikasi yang lain. Albert Mehrabian mencadangkan bahawa komunikasi adalah 55% bukan lisan, 38% lisan, dan 7% bertulis sahaja.
Walaupun kita biasanya menyedari komunikasi lisan dan bertulis, komunikasi bukan lisan biasanya digunakan secara tidak sedar. Jadi, adalah perlu untuk membangunkan kemahiran komunikasi bukan lisan untuk mengelakkan komunikasi yang tidak berkesan.
Dalam panduan ini, anda akan mempelajari definisi kemahiran komunikasi bukan lisan, contoh dan jenis komunikasi bukan lisan, faedah dan batasan komunikasi bukan lisan, dan bagaimana anda boleh meningkatkan kemahiran komunikasi bukan lisan anda.
Jadual Kandungan
Apakah Kemahiran Komunikasi Bukan Lisan?
Komunikasi bukan lisan merujuk kepada proses penyampaian mesej tanpa menggunakan perkataan, sama ada secara lisan atau bertulis. Dalam komunikasi jenis ini, mesej disampaikan melalui hubungan mata, kedekatan, gerak isyarat, penampilan, dll.
Kemahiran komunikasi bukan lisan ialah keupayaan untuk mengekod dan menyahkod isyarat bukan lisan.
Pengekodan ialah keupayaan untuk menyatakan emosi dengan cara yang penerima boleh mentafsir mesej dengan tepat.
Penyahkodan ialah keupayaan untuk mengambil emosi yang dikodkan dan mentafsir maknanya dengan tepat kepada apa yang dimaksudkan oleh pengirim.
Jenis Komunikasi Bukan Lisan
Terdapat tujuh jenis utama komunikasi bukan lisan, iaitu:
1. Kinesik
Kinesik melibatkan penggunaan gerak isyarat, postur badan, hubungan mata, dan ekspresi muka sebagai komunikasi bukan lisan.
Gerak isyarat
Gerak isyarat boleh disubkategorikan kepada penyesuai, lambang dan ilustrator.
Penyesuai:
Penyesuai digunakan secara tidak sengaja dan tidak mempunyai makna khusus kepada pengirim dan penerima. Ia menunjukkan bahawa seseorang itu mengalami kebimbangan atau ketidakselesaan.
Tingkah laku ini sama ada boleh menjadi penyesuai diri cth batuk, membersihkan tekak dll atau penyesuai objek cth menekan telefon pintar, bermain dengan pen, menyentuh rambut anda, dsb.
Lambang:
Lambang ialah gerak isyarat dengan maksud tertentu. Mereka boleh menggantikan perkataan sepenuhnya.
Sebagai contoh, anda boleh melambai-lambaikan tangan anda, bukannya mengucapkan "Selamat tinggal" atau "Hello." Begitu juga, di AS, ibu jari ke atas boleh menggantikan perkataan "Baiklah!"
Berbeza dengan penyesuai, lambang digunakan secara sengaja dan mempunyai makna khusus kepada pengirim dan penerima.
Illustrators
Ilustrator ialah gerak isyarat yang digunakan untuk menggambarkan mesej lisan yang mereka iringi. Tidak seperti lambang, Ilustrator tidak mempunyai makna tersendiri.
Contohnya, anda boleh menggunakan gerak isyarat tangan untuk menunjukkan saiz atau bentuk objek.
Postur Badan
Postur badan ialah isyarat bukan lisan yang boleh anda gunakan untuk menyampaikan emosi anda atau menyampaikan maklumat.
Terdapat dua jenis postur badan iaitu postur terbuka dan postur tertutup.
Postur terbuka boleh digunakan untuk menyampaikan keterbukaan atau minat terhadap apa yang diperkatakan oleh seseorang. Contoh postur terbuka ialah kaki tidak bersilang, lengan tidak bersilang, dsb.
Postur tertutup boleh menunjukkan rasa gugup dan kurang minat terhadap apa yang diperkatakan oleh seseorang. Contoh postur tertutup ialah tangan bersilang, kaki bersilang, tangan di hadapan badan, dsb.
Hubungan mata
Oculesics ialah kajian tentang bagaimana tingkah laku mata mempengaruhi komunikasi. Sentuhan mata mempunyai banyak kesan kepada komunikasi.
Mengekalkan hubungan mata (tidak merenung) menunjukkan minat terhadap apa yang orang lain katakan. Manakala rasa tidak minat boleh dilihat apabila terdapat sedikit atau tiada hubungan mata.
Ekspresi muka
Ekspresi muka merujuk kepada pergerakan otot muka untuk menyampaikan mesej.
Wajah kita mampu mengekspresikan emosi yang berbeza seperti gembira, sedih, takut, marah, tidak selesa, dll.
Contohnya, berkerut dahi menandakan anda sedang marah. Begitu juga, wajah yang tersenyum menunjukkan bahawa anda gembira.
2. Haptik
Haptics merujuk kepada cara orang berkomunikasi melalui sentuhan. Ia adalah kajian menyentuh sebagai komunikasi bukan lisan.
Haptics boleh dikategorikan kepada empat peringkat, iaitu:
- Tahap fungsional/Profesional
- Tahap sosial/sopan santun
- Tahap Persahabatan/Kemesraan
- Tahap kasih sayang/Kemesraan
Kekurangan kemahiran komunikasi bukan lisan yang berkaitan dengan sentuhan boleh membawa kepada akibat negatif. Sebagai contoh, apabila anda menyentuh jantina yang bertentangan dengan tidak wajar, anda boleh dihukum kerana gangguan seksual.
3. Vokal
Vokal, juga dikenali sebagai paralanguage, melibatkan penyampaian mesej melalui pic, nada, kelantangan, kadar pertuturan, kualiti vokal dan pengisi lisan.
Padang: Pitch merujuk kepada tinggi atau rendahnya suara
Nada: Nada ialah cara anda bercakap dengan seseorang
jumlah: Kelantangan berkaitan dengan kekuatan, keamatan, tekanan atau kuasa suara
Kadar Pertuturan: Kadar pertuturan hanyalah kelajuan di mana anda bercakap iaitu berapa cepat atau lambat seseorang bercakap
Pengisi lisan: Pengisi lisan ialah bunyi atau perkataan yang digunakan untuk memberi isyarat bahawa seseorang berhenti seketika untuk berfikir.
4. Proxemics
Proxemics ialah kajian tentang cara kita menggunakan ruang dan kesannya terhadap komunikasi. Ia merujuk kepada penggunaan ruang dan jarak sebagai satu bentuk komunikasi.
Proxemics boleh dikelaskan kepada empat zon utama, iaitu ruang intim, peribadi, sosial dan awam.
Ruang intim ialah sebarang jarak kurang daripada 18 inci dan biasanya digunakan apabila berinteraksi dengan pasangan, rakan, anak atau ibu bapa.
Ruang peribadi ialah jarak 18 inci hingga 4 kaki dan biasanya digunakan ketika berinteraksi dengan rakan dan kenalan rapat.
Ruang sosial ialah jarak 4 hingga 12 kaki dan biasanya digunakan semasa berkomunikasi dengan rakan sekerja, rakan sekelas, kenalan atau orang yang tidak dikenali.
Ruang awam ialah sebarang jarak yang melebihi 12 kaki dan biasanya digunakan untuk ucapan awam, syarahan, kempen, dsb.
5. Penampilan Diri
Penampilan peribadi melibatkan dua bahagian:
- Ciri-ciri fizikal
- Artifak
Ciri-ciri fizikal seperti bentuk badan, ketinggian, berat dll mampu menyampaikan mesej. Kami tidak mempunyai kawalan ke atas cara ciri fizikal ini menyampaikan mesej.
Ciri fizikal memainkan peranan penting dalam tanggapan pertama. Orang ramai boleh membuat andaian berdasarkan ciri badan anda.
Sebaliknya, artifak seperti pakaian, barang kemas, tatu, gaya rambut, kereta dll boleh menghantar mesej kepada orang lain tentang siapa kita.
Sebagai contoh, orang Islam (wanita) memakai tudung untuk menyampaikan fahaman agama mereka.
6. Kronik
Chronemics ialah kajian tentang hubungan antara masa dan komunikasi. Masa adalah isyarat bukan lisan yang penting yang boleh menjejaskan komunikasi.
Chronemics boleh menghantar mesej kepada orang lain tentang perkara yang kita hargai dan perkara yang kita tidak hargai.
Contohnya, masa respons anda kepada e-mel tawaran kerja boleh menyampaikan tahap keseriusan anda kepada majikan. Balasan lewat boleh menunjukkan bahawa anda tidak menghargai tawaran kerja.
7. Persekitaran Fizikal
Persekitaran fizikal merujuk kepada tempat fizikal di mana komunikasi berlaku.
Persekitaran anda mampu menyampaikan banyak maklumat tentang keperibadian anda, status kewangan, pekerjaan, dsb.
Sebagai contoh, pejabat yang tidak kemas dan sesak akan menghantar mesej negatif kepada pelawat anda. Pelawat mungkin berfikir bahawa anda bukan seorang yang teratur.
Faedah Komunikasi Bukan Lisan
Berikut adalah beberapa faedah komunikasi bukan lisan:
- Lebih boleh dipercayai
- Menyampaikan maklumat lanjut
- Sesuai untuk Buta Huruf
- Kurangkan masa
- Kurang mengganggu.
1. Lebih berwibawa
Sifat komunikasi bukan lisan secara sukarela menjadikannya lebih boleh dipercayai daripada kaedah komunikasi lain. Orang biasanya lebih mempercayai isyarat bukan lisan berbanding mesej lisan.
Isyarat bukan lisan sukar untuk dipalsukan, yang menjadikannya lebih boleh dipercayai.
2. Menyampaikan maklumat lanjut
Ada pepatah "Tindakan lebih kuat daripada kata-kata." Peribahasa ini menunjukkan bahawa isyarat bukan lisan boleh menyampaikan lebih banyak mesej daripada perkataan yang diucapkan.
Kita boleh lebih bergantung pada isyarat bukan lisan apabila mesej lisan dan bukan lisan bercanggah antara satu sama lain.
Sebagai contoh, jika seseorang berkata "Adakah anda bodoh?", kita mungkin menumpukan pada nada suara orang itu untuk mengetahui sama ada orang itu bergurau atau tidak.
3. Sesuai untuk Buta Huruf
Selain daripada komunikasi visual, komunikasi bukan lisan merupakan satu lagi kaedah komunikasi yang sesuai untuk orang buta huruf.
Komunikasi bukan lisan boleh digunakan untuk mengatasi halangan bahasa. Halangan bahasa berlaku apabila seseorang tidak memahami bahasa tertentu atau kehilangan keupayaan untuk bercakap.
Sebagai contoh, bayi yang belum mengembangkan kemahiran bahasa boleh menggunakan mimik muka untuk berkomunikasi.
Komunikasi bukan lisan juga sesuai untuk orang pekak iaitu orang yang tidak boleh bercakap atau mendengar. Orang pekak biasanya berkomunikasi menggunakan bahasa isyarat, yang juga merupakan sebahagian daripada komunikasi bukan lisan.
4. Kurangkan masa
Komunikasi bukan lisan mengurangkan pembaziran masa. Petunjuk bukan lisan boleh menyampaikan mesej kepada penerima dengan lebih cepat daripada komunikasi bertulis atau lisan.
Tidak seperti komunikasi bertulis, komunikasi bukan lisan menggunakan lebih sedikit masa, anda tidak perlu membuang masa anda mencipta atau mengedit mesej.
5. Kurang mengganggu
Dalam situasi di mana berkomunikasi melalui perkataan yang dituturkan boleh mengganggu, anda boleh menggunakan isyarat bukan lisan untuk berkomunikasi.
Sebagai contoh, anda boleh menggunakan gerak isyarat tangan untuk memberi isyarat kepada rakan anda bahawa anda sudah bersedia untuk meninggalkan perpustakaan.
Komunikasi bukan lisan juga boleh digunakan di tempat yang bising. Daripada menjerit, anda boleh menyampaikan mesej dengan mudah melalui isyarat bukan lisan.
Batasan Komunikasi Bukan Lisan
Walaupun komunikasi bukan lisan mempunyai banyak faedah, terdapat beberapa kelemahan yang tidak boleh diabaikan. Sama seperti kaedah komunikasi yang lain, komunikasi bukan lisan juga mempunyai kelemahan.
Di bawah ialah beberapa Had (kelemahan) komunikasi bukan lisan:
1. Tanpa kerelaan
Sifat komunikasi bukan lisan secara sukarela boleh menjadi kelebihan atau kekurangan.
Selalunya kita tidak tahu bila kita mula menyampaikan mesej. Sebagai contoh, anda mungkin menggelengkan kepala kerana rasa tidak selesa tetapi seseorang di sebelah anda mungkin menganggap anda tidak bersetuju dengan apa yang mereka katakan.
2. Lebih Ambik
Kebanyakan isyarat bukan lisan boleh mempunyai makna yang berbeza; ini menyebabkan sukar untuk memahami mesej yang disampaikan.
Sifat samar-samar bagi kebanyakan isyarat bukan lisan menjadikannya lebih sukar untuk difahami dan sering membawa kepada salah tafsir.
Oleh kerana tiada penggunaan perkataan, penerima mungkin sukar untuk mentafsir mesej yang disampaikan dengan tepat.
3. Sukar dikawal
Sifat komunikasi bukan lisan secara sukarela menjadikannya sukar untuk dikawal. Walaupun kita boleh memutuskan untuk berhenti menghantar mesej lisan, biasanya adalah mustahil untuk menghentikan isyarat bukan lisan.
Anda mempunyai sedikit atau tiada kawalan terhadap cara orang menilai anda berdasarkan penampilan anda. Sebagai contoh, di Nigeria, kebanyakan orang berpendapat sesiapa sahaja yang mempunyai seni badan besar (tatu) terlibat dalam aktiviti haram.
4. Kurang formaliti
Komunikasi bukan lisan tidak boleh digunakan dalam tetapan profesional kerana ia tidak formal dan tidak mempunyai struktur. Dalam tetapan profesional, komunikasi bertulis dan lisan lebih sesuai digunakan daripada komunikasi bukan lisan.
Sebagai contoh, adalah tidak sopan untuk menganggukkan kepala anda apabila pensyarah anda bertanya soalan kepada anda. Begitu juga, anda boleh menggunakan ibu jari ke atas untuk menunjukkan "baik".
5. Tidak berahsia
Petunjuk bukan lisan mampu membocorkan emosi atau perasaan kita. Ekspresi muka dan isyarat bukan lisan lain boleh membocorkan mesej yang ingin anda simpan untuk diri sendiri.
Sebagai contoh, orang yang sedih boleh memberitahu seseorang bahawa dia gembira, tetapi ekspresi mukanya menunjukkan bahawa dia tidak gembira.
6. Mesej lisan yang bercanggah
Walaupun isyarat bukan lisan boleh digunakan untuk melengkapkan mesej lisan, ia juga mungkin bercanggah dengan mesej lisan.
Petunjuk bukan lisan, terutamanya apabila digunakan secara tidak sedar mungkin menyampaikan mesej yang tidak sepadan dengan apa yang diperkatakan oleh seseorang.
Cara untuk Meningkatkan Kemahiran Komunikasi Bukan Lisan Anda
Kita boleh berkomunikasi secara nonverbal seperti yang kita lakukan dengan perkataan. Membangunkan kemahiran komunikasi bukan lisan akan meningkatkan cara anda berkomunikasi.
Berkomunikasi dengan isyarat bukan lisan boleh memenatkan jika anda tidak mempunyai kemahiran yang diperlukan. Anda boleh mengembangkan kemahiran ini jika anda mengikuti petua ini:
1. Beri perhatian kepada isyarat bukan lisan
Isyarat bukan lisan boleh menyampaikan lebih banyak mesej daripada kata-kata yang diucapkan, jadi ia perlu memberi perhatian yang teliti kepada isyarat bukan lisan.
Semasa anda memberi perhatian kepada apa yang orang itu katakan, cuba perhatikan juga isyarat bukan lisan orang itu seperti hubungan mata, gerak isyarat, nada suara, postur badan, dll.
Apabila kata-kata gagal untuk menyampaikan mesej penceramah, anda harus mengabaikan apa yang telah dikatakan dan fokus pada isyarat bukan lisan.
Contohnya, seseorang yang marah boleh memberitahu anda dia gembira sambil mengerutkan dahi. Dalam kes ini, beri perhatian kepada isyarat bukan lisannya.
2. Kekalkan hubungan mata
Sentiasa mengekalkan hubungan mata, tetapi elakkan merenung. Mengekalkan hubungan mata menunjukkan bahawa anda berminat dengan apa yang dikatakan seseorang.
Anda masih harus mengekalkan hubungan mata walaupun orang lain tidak memandang anda. Orang lain mungkin malu atau tidak mahu mengekalkan hubungan mata kerana kepercayaan budaya.
Kontak mata juga boleh menunjukkan bahawa anda yakin dengan mesej yang anda sampaikan. Sebagai contoh, jika penceramah melihat ke bawah semasa pembentangan, penontonnya akan menganggap penceramah itu pemalu.
3. Fokus pada Nada Suara
Nada suara anda mampu menyampaikan beberapa mesej, daripada tidak berminat kepada kekecewaan, kemarahan, kebimbangan, kegembiraan, dsb.
Atas sebab ini, anda harus sentiasa menyedari nada anda dan menggunakan nada yang berbeza untuk tetapan yang berbeza.
Sebagai contoh, jika anda ingin memberitahu seseorang jenaka, anda harus menggunakan nada sarkastik.
4. Bertanya soalan
Semasa perbualan, apabila orang lain menghantar mesej bercampur-campur, anda harus bertanya soalan yang menjelaskan, dan bukannya membuat kesimpulan.
Mesej bercampur dihantar apabila isyarat bukan lisan tidak sepadan dengan perkataan yang dituturkan. Mereka boleh mengelirukan, jadi jangan ragu untuk bertanya soalan yang menjelaskan untuk mendapatkan pemahaman yang lebih jelas tentang mesej itu.
Menanyakan soalan pada masa yang sesuai juga menunjukkan bahawa anda sedang aktif mendengar apa yang orang itu katakan.
5. Lihat isyarat bukan lisan sebagai satu kumpulan
Anda harus melihat isyarat bukan lisan sebagai satu kumpulan, dan bukannya mentafsir satu isyarat bukan lisan.
Membaca terlalu banyak makna menjadi satu isyarat bukan lisan boleh membawa kepada salah tafsir dan boleh menjejaskan komunikasi yang berkesan.
Selalunya, satu isyarat bukan lisan mungkin tidak menyampaikan sebarang mesej atau menyampaikan mesej yang salah. Jadi, anda harus sentiasa mentafsir semua isyarat bukan lisan yang anda terima.
6. Perhatikan postur badan anda
Postur dan pergerakan badan anda juga mampu menyampaikan beribu-ribu mesej.
Berhati-hati dengan postur badan anda dan pastikan ia tidak menyampaikan mesej negatif. Contohnya, membongkok menunjukkan bahawa anda tidak berminat dengan apa yang diperkatakan oleh seseorang.
Elakkan menggunakan bahasa badan tertutup, sebaliknya kekalkan bahasa badan terbuka seperti lengan tidak bersilang, kaki tidak bersilang, berdiri tegak, dsb.
7. Gunakan ekspresi muka anda
Wajah kita boleh memaparkan beberapa emosi. Penyelidikan mengesahkan bahawa wajah manusia boleh berkongsi lebih daripada 16 ungkapan kompleks.
Anda boleh menggunakan ekspresi muka anda untuk memberitahu orang lain tentang perasaan anda. Sebagai contoh, senyuman menunjukkan bahawa anda gembira. Begitu juga, berkerut dahi menunjukkan bahawa anda sedih atau marah.
Selain petua di atas, anda harus sentiasa amalkan. Sama seperti setiap kemahiran lain, anda mesti berlatih membangunkan kemahiran komunikasi bukan lisan yang berkesan.
Kami Juga Mengesyorkan:
- Kemahiran Komunikasi Mendengar: Panduan Lengkap
- Kemahiran Komunikasi Bertulis: Panduan Lengkap
- Kemahiran Komunikasi Lisan: Panduan Lengkap
- Carta Skor GMAT: Semua Untuk Tahu & Petua Penggunaan Mudah
- 30 Kebaikan dan Keburukan Membaca Buku
Kesimpulan
Perkataan boleh gagal tetapi isyarat bukan lisan hampir tidak gagal. Kami mampu menyampaikan beribu-ribu mesej dan emosi melalui isyarat bukan lisan.
Walau bagaimanapun, komunikasi bukan lisan mempunyai beberapa kelemahan, yang telah dibincangkan dalam artikel ini.
Walaupun komunikasi bukan lisan tidak boleh digunakan dalam beberapa situasi, kita tidak boleh mengabaikan banyak faedahnya. Anda perlu membangunkan kemahiran komunikasi bukan lisan untuk menikmati faedah ini.
Kami telah berkongsi beberapa petua yang boleh membantu anda meningkatkan atau mengembangkan kemahiran komunikasi bukan lisan. Sekiranya, anda merasa sukar untuk menggunakan petua ini, jangan ragu untuk meninggalkan soalan anda tentang petua dan topik lain yang dibincangkan dalam artikel ini, dalam Bahagian Komen.