Ophunzira padziko lonse lapansi akhala akufuna kusangalala ndi maphunziro aulere. Chifukwa cha zinthu zosiyanasiyana, makamaka mavuto azachuma, mabanja ena amakonda kuti ana awo azichita nawo maphunziro aulere.
Ku United States, malinga ndi 2019 Harvard Kennedy School Institute of Politics Kafukufuku, 51% ya aku America azaka 18 mpaka 29 amathandizira makoleji ndi mabungwe opanda maphunziro (CNBC, 2019).
Kafukufuku wina adawonetsa kuti 63% ya omwe adayankha ku US amathandizira koleji yaboma yaulere, pomwe 37% ikuthandizira kwambiri lingaliroli (Pew Research Center, 2020).
Maphunziro amaonedwa kuti ndi ofunikira, chomwe ndi chimodzi mwa zifukwa zomwe ziyenera kuchitiridwa motero. Ophunzira pamaphunziro osiyanasiyana amawona maphunziro aulere ngati mwayi.
Malinga ndi Bankrate voti mwa anthu 1,000 omwe adachitika kumapeto kwa Julayi 2016, 62% ya aku America amathandizira kupanga maphunziro aku koleji yaulere kwa aliyense amene akufuna kulembetsa.
M’nkhaniyi, tikambirana za mitundu ya maphunziro, zofunika pa maphunziro, ubwino wa maphunziro aulere, ndi zina zambiri. Choyamba, kodi maphunziro ndi chiyani, ndipo mitundu ya maphunziro ndi yotani?
M'ndandanda wazopezekamo
Maphunziro ndi Mitundu Yake
Malinga ndi dikishonale ya oxford, maphunziro ndi chokumana nacho chowunikira. Ndi njira yolandirira kapena kupereka malangizo mwadongosolo, makamaka kusukulu kapena kuyunivesite. Maphunziro angakhale amitundu itatu.
M'munsimu muli mitundu itatu ya maphunziro:
1. Maphunziro:
Ndi maphunziro okhazikika kuyambira kusukulu ya pulaimale (kapena sukulu ya nazale m'maiko ena) mpaka ku yunivesite. Zimaphatikizapo mapulogalamu ovomerezeka a ntchito, luso, ndi maphunziro apamwamba.
2. Maphunziro osakhazikika:
Ndi dongosolo la maphunziro aumwini ndi chikhalidwe cha achinyamata ndi cholinga chokhacho chofuna kupititsa patsogolo ntchito zawo zosiyanasiyana ndi luso lawo kunja kwa silabasi ya maphunziro.
3. Maphunziro Osakhazikika:
Ndi njira yophunzirira moyo wonse yomwe munthu amakulitsa malingaliro, zikhalidwe, maluso, ndi chidziwitso kuchokera ku zisonkhezero zamaphunziro za malo omwe amakhala komanso zokumana nazo zatsiku ndi tsiku.
Musanafufuze za ubwino wa maphunziro aulere, ndikofunika kumvetsetsa momwe maphunziro aulere amaperekera.
Kodi Maphunziro Aulere Amaperekedwa Bwanji?
Maphunziro aulere apaboma amalipiridwa ndi misonkho kapena magulu ena achifundo, pomwe maphunziro aulere ku mayunivesite amalipidwa ndi maphunziro ndi mabungwe othandiza anzawo monga bungwe la alumni union. Tsopano, tiyeni tikambirane ubwino wa maphunziro aulere.
Ubwino wa Maphunziro Aulere Pakungowona
M'munsimu muli maubwino 10 a maphunziro aulere:
- Kupeza bwino maphunziro
- Imakulitsa chikhalidwe cha anthu
- Zimalimbikitsa chitukuko
- Zimakulitsa ufulu wa utsogoleri
- Ogwira ntchito ophunzira kwambiri akanakhalapo
- Kugogomezera kudzangokhala pa maphunziro
- Kuwonjezeka kwa chisangalalo ndi thanzi
- Kuchepetsa kwa ngongole za ophunzira
- Zimathandiza pakukonzekera mtsogolo mwanthawi yake
- Kuchepa kwa umbanda.
Ubwino wa Maphunziro Aulere:
1. Kupeza Bwino kwa Maphunziro
Popeza pali cholepheretsa maphunziro chifukwa cha chindapusa chokwera, pali mipata yambiri yoti anthu onse aziphunzira kwaulere ngati sakakamizidwa kulipirira.
Malinga ndi kafukufuku, anthu ambiri oganiza bwino padziko lonse lapansi amachokera ku mabanja opeza ndalama zochepa, koma izi siziyenera kuwalepheretsa kupititsa patsogolo maphunziro awo. Aliyense akanakhala ndi mwayi wofanana wopita kusukulu, palibe amene akanakhala ndi chowiringula kuti asapite.
2. Imakulitsa Sosaite
Dziko lirilonse liri ndi masanjidwe ake odziwa kulemba ndi kulemba ndipo nthawi zambiri limadziwika ngati dziko la mwayi pamaziko awa. Chifukwa cha zimenezi, maboma m’mayiko ambiri anayambitsa maphunziro aulere kuti akweze ndi kuwongolera ziŵerengero za anthu odziŵa kulemba ndi kuŵerenga a mayikowo.
Kuonjezera apo, maphunziro aulere amachepetsa kusiyana pakati pa malipiro ndi mikangano yomwe imabwera chifukwa cha kusiyana kwa ndalama. Izi zikutanthauza kuti maphunziro aulere amathandizira mgwirizano pakati pa anthu.
3. Imakulitsa Chitukuko
Anthu ophunzira kwambiri amakhulupirira kuti ali ndi luso lotha kuthana ndi mavuto mogwira mtima, ndipo izi zimapangitsa kuti chitukuko chipite patsogolo kwambiri.
Maphunziro samangowonjezera umunthu wa munthu, komanso amakhudza anthu komanso amathandiza kuti akhale otukuka. Monga nzika zophunzitsidwa, amaphunzira kutsatira zikhalidwe ndi kusunga dera lawo limodzi kudzera mu maphunziro ndipo zimawapangitsa kukhala okhazikika ndi odzipereka ku miyezo yawo.
4. Imakulitsa Ufulu Wautsogoleri
Maphunziro aulere amapatsa aliyense mwayi wophunzira. Izi zikutanthawuzanso kuti maulamuliro sakhala kwa osankhidwa ochepa okha chifukwa maphunziro ndi njira yofunikira posankha mtsogoleri.
Kuphatikiza apo, ndikofunikira kuti anthu anzeru, azikhalidwe, ndi ndale apulumuke popeza anthu ophunzira amatha kumvetsetsa bwino mavuto azachuma komanso azachuma omwe akukumana nawo masiku ano. Motero, anthu angakhale ofunitsitsa kutenga nawo mbali m’zandale ndi kuthandiza dziko lawo.
5. Antchito Ophunzira Kwambiri Akadakhalapo
Pamene anthu ambiri akupeza mwayi wopeza maphunziro aulere, chiwerengero cha anthu omwe amapeza ntchito zapamwamba chikuwonjezeka.
Izi zikutanthauza kuti anthu ambiri adzalowa ntchito ndipo izi zitha kuchepetsa kusiyana kwachuma pakati pa anthu apamwamba, apakati, ndi apansi.
Maphunziro aulere achepetsanso ulova komanso kuchepetsa kuchuluka kwa anthu omwe akuthandizidwa ndi boma.
6. Kutsindika Kudzakhala Pa Maphunziro Pokha
Ophunzira ena amayenera kulipira okha ndalama zolipirira maphunziro awo. Pamenepa, ophunzirawo ayenera kugwira ntchito ganyu kuti apeze zofunika pamoyo. Pamene akuchita zimenezi, maphunziro awo angafunikire kuvutika chifukwa amafunikira kupeza ntchito pasadakhale ndi kudera nkhaŵa kwambiri za kubweza ngongole.
7. Kuonjezera Chimwemwe ndi Thanzi
Maphunziro amapangitsa anthu ndi madera kukhala osangalala, ndipo amathandiza kwambiri mayiko. Kuyambira m’chaka cha 2002, ofufuza pa yunivesite ya Umea anafufuza anthu 15,000 m’mayiko 25 pazaka ziwiri zilizonse ndipo anapeza kuti maboma akamalimbikitsa anthu kuti azichita maphunziro apamwamba, amakhala osangalala komanso athanzi.
Kafukufuku wa 2015 adapeza kulumikizana kwachindunji pakati pa ngongole za ophunzira ndi kusagwira bwino ntchito kwamaganizidwe, kutanthauza kuti padzakhala chiyambukiro chachikulu m'moyo wam'tsogolo pankhani ya zisankho zantchito ndi thanzi.
Zotsatira zake, maphunziro aulere amakhudza kwambiri munthu aliyense payekhapayekha, komanso anthu onse pakuwonjezera chisangalalo ndi thanzi lawo.
8. Kuchepetsa Ngongole za Ophunzira
Ngongole ya ophunzira ndi imodzi mwamangongole oyipa kwambiri chifukwa nthawi zambiri imafunikira chindapusa chokwera komanso imakhala ndi zovuta zina. Mwambiri, maphunziro aulere amatha kuchotsera ophunzira ku mavuto azachuma omwe amabwera ndi ngongole zambiri za ophunzira.
Chifukwa chake, kuchepetsa ngongole ya ophunzira kumapangitsa moyo kukhala wosavuta kwa iwo chifukwa amatha kugwiritsa ntchito ndalama zawo pazinthu zina zofunika.
9. Zimathandizira Kukonzekera Kwanthawi Yake Yamtsogolo
Maphunziro ndi njira yofunikira yopezera ntchito zolipira kwambiri. Malinga ndi Malcolm X, maphunziro ndi pasipoti yamtsogolo. Mpaka lero, mabungwe ambiri amafuna maphunziro apamwamba ngati mukufuna kukhala mtsogoleri m'mabungwe amenewo.
Ndiponso, n’zosavuta kukhala dalitso kwa banja lanu ngati muli ndi ntchito yabwino. Chifukwa cha zimenezi, maphunziro angaonedwe ngati njira imodzi yofunika kwambiri yokonzekeretsa moyo wanu wamtsogolo.
Ndi maphunziro aulere, anthu ambiri amatha kupeza digiri, ndipo mwayi wawo wonse m'moyo umakhala wabwino kwambiri.
10. Kuchepa kwa Upandu
Maphunziro aulere amachepetsa chizolowezi chochita zachiwawa chifukwa umphawi ndi womwe umayambitsa umbanda. Ana (ofotokozedwa mwalamulo kuti ndi achinyamata osakwanitsa zaka 18) amawerengera 19% ya milandu yonse yachiwawa ku United States.
Komabe, zaka zoyambirira za ochita zachiwawa ndi zaka 18, zomwe zimakhala mkati mwa zaka zachinyamata. Maphunziro aulere sangapereke chowiringula kwa achichepere ameneŵa kuti asakhale pasukulu ndipo m’malo mokhala ndi maganizo aupandu m’maganizo mwawo, amakhala otanganidwa ndi ntchito, mapulojekiti, ndi zochitika zina zapasukulu.
Pomaliza, anthu amene tikukhala amaona kuti maphunziro ndi ofunika kwambiri, ndipo maphunziro aulere adzakhala ndi gawo lofunika kwambiri powaika panjira yodzikwaniritsa.
Maphunziro sangakukhumudwitseni koma adzakuthandizani kuchita bwino. Zidzakuthandizaninso kukulitsa luso lomwe lingakhale lothandiza kwa moyo wanu wonse.
Mafunso Ofunsidwa Kawirikawiri
Kodi maphunziro amtundu wanji?
Maphunziro okhazikika, osakhazikika, komanso osaphunzira.
Kodi maphunziro aulere amaperekedwa bwanji?
Maphunziro aulere apaboma amalipiridwa ndi misonkho kapena magulu ena achifundo, pomwe maphunziro aulere ku mayunivesite amalipidwa ndi maphunziro ndi mabungwe othandiza anzawo monga bungwe la alumni union.
Kodi maphunziro apamwamba ndi ofanana ndi maphunziro osaphunzira?
Ayi! Maphunziro osakhazikika ndi pulogalamu yophunzitsidwa payekha komanso yachitukuko kwa achinyamata ndi cholinga chokhacho chokweza zochita zawo ndi maluso awo osiyanasiyana kunja kwa silabasi yamaphunziro pomwe maphunziro osakhazikika ndi njira yophunzirira ya moyo wonse yomwe munthu amakulitsa malingaliro, zikhulupiriro, luso, ndi chidziwitso kuchokera ku zisonkhezero za maphunziro za malo ake komanso kuchokera ku zochitika za tsiku ndi tsiku.
Kodi maphunziro amawonjezera chisangalalo ndi thanzi?
Inde.
Kodi maphunziro aulere ndi ofunika?
Maphunziro sadzakukhumudwitsani ndipo adzakuthandizani kuchita bwino. Izi zimathandizanso kukulitsa luso lomwe lingakhale lothandiza kwa moyo wanu wonse.
Timalimbikitsanso:
- Zofunikira Zasekondale Kwa Koleji
- 20 Kufunika Kwa Maphunziro Apamwamba: Koleji Kapena Yunivesite
- 20 Sukulu Zabwino Kwambiri Padziko Lonse Lapansi
- Sukulu 100 Zapamwamba Zomangamanga Padziko Lonse
- Zifukwa 20 Zomwe Maphunziro Ndi Ofunika.
Kutsiliza
Zomwe zili pamwambazi zikuwonetsa phindu la maphunziro aulere masiku ano. M’chitaganya chamakono, kaimidwe ka anthu sikumatsimikiziridwa ndi zovala zawo kapena mkhalidwe wandalama, koma ndi chidziŵitso chimene amaphunzira ndi madigirii omwe ali nawo.
Maphunziro aulere adzakuthandizani kusintha nokha komanso dziko lozungulira. Mukaphunzira china chatsopano, mumagawana ndi anzanu komanso achibale anu.
Kugawana zambiri pagulu kumathandizira anthu komanso kumapangitsa anthu kuzindikira zomwe zikuchitika padziko lapansi. Chifukwa chake, maphunziro aulere adzakuthandizani kupanga dziko kukhala malo abwino okhalamo.
